De thermostaat
november 6, 2023Wat is pijn?
november 8, 2023
illustratie door Roel Schenk
Video: Deze metafoor in 1 minuut
Metafoor: De blaffende hond
De bovenste hond is vanuit angst totaal opgefokt, en probeert al blaffend en trekkend zijn baas te beschermen. Het kan behoorlijk frustrerend zijn deze hond onder controle te krijgen.
Blijf kalm en sta open voor vragen
Door als baas mee te gaan in hetzelfde gedrag, zal de hond het gevoel krijgen dat zijn gedrag terecht is. In plaats van je gedrag te spiegelen aan dat van de opgefokte hond, kan je jezelf kalm en vragend opstellen: Waarom blaft mijn hond zo, zou hij ergens bang voor zijn? En hoe kan ik mijn hond weer een veilig gevoel geven, zodat hij weer rustig wordt?
Vechten tegen pijn is vermoeiend
Een pijnsysteem* wat ervan overtuigd is dat het je aan het beschermen is tegen gevaar, is niet veel anders dan een blaffende hond. Vechten tegen je eigen ‘blaffende’ pijnsysteem is zeer vermoeiend en werkt averechts.
Maak kleine veilige veranderingen
Het loont meer wanneer je zelf een kalme houding aanneemt. En jezelf hierbij vragen stelt ten aanzien van jouw pijnervaring en algemeen welbevinden. Stel jezelf, en daarmee ook je pijnsysteem, vervolgens bloot aan zeer kleine veranderingen. Bijvoorbeeld door kleine (deel)activiteiten te ondernemen. Of stel jezelf voorzichtig bloot aan prikkels die door het pijnsysteem als onterecht
gevaarlijk worden bestempeld.
Door deze vriendelijke ervaringen zal het pijnsysteem leren dat er geen spraken van gevaar is en uiteindelijk kalmeren.
*Wat is ons pijnsysteem?
Wanneer we spreken over het pijnsysteem bedoelen we een systeem wat in ieder geval bestaat uit jouw zenuwstelsel en jouw hersenen. Dit systeem heeft als doel jou te beschermen, jou gezond te houden.
Indien het pijnsysteem ervan overtuigd is dat er gevaar is of dreigt, komt het in actie. Dit doet het onder andere door waarschuwingen te geven: Je pijn of ongemak te laten ervaren. Het pijnsysteem kent ook andere acties om in te grijpen, bijvoorbeeld: Een lichaamsdeel verstijven met spierspanning, of juist in een reflex weg bewegen of het aandragen van bepaalde gedachten en ideeën, zoals "Pas op, dat gaat vast pijn doen!"
Dit systeem kan net als andere delen van je hersenen leren en veranderen over tijd.
