De rusteloze brandweer
november 6, 2023
illustratie door Roel Schenk
Video: Deze metafoor in 1 minuut
Metafoor: Pijn in focus
Ons pijnsysteem* heeft een beschermende rol. Het is in staat om onze aandacht en activiteiten te hinderen of te onderbreken als er sprake is van een (mogelijk) gevaar. Wanneer we als mensen ons niet bewust zouden zijn van actueel gevaar, of gevaar wat op de loer ligt, zou onze soort lang geleden zijn uitgestorven.
Hoe ontstaat hyperfocus?
Desondanks, wanneer het pijnsysteem actief is (ons pijnklachten geeft), eist het een hoge mate van aandacht. Uiteindelijk kunnen aanhoudende lichamelijke klachten ons stimuleren tot een hyper-focus. Zo dwingt het pijnsysteem ons indirect tot het vinden van een oplossing. Als gevolg hiervan worden de algehele pijnervaring en omgevingsfactoren buiten beschouwing gelaten.Soms leidt dit tot het ontstaan van vicieuze cirkels: Meer pijn = meer focus = meer pijn.
Verbreed je focus!
Wanneer je aanhoudende lichamelijke klachten ervaart, kan het je helpen om je focus te verbreden. De zorgverlener kan je ondersteunen in het uitzoomen van de pijnlocatie. Op deze manier kan je jezelf heroriënteren wat betreft de pijnervaring: Wat beïnvloed nog meer mijn pijn? Bijvoorbeeld je kwaliteit van leven, stress, bepaald gedrag, gedachten of je emoties.
*Wat is ons pijnsysteem?
Wanneer we spreken over het pijnsysteem bedoelen we een systeem wat in ieder geval bestaat uit jouw zenuwstelsel en jouw hersenen. Dit systeem heeft als doel jou te beschermen, jou gezond te houden.
Indien het pijnsysteem ervan overtuigd is dat er gevaar is of dreigt, komt het in actie. Dit doet het onder andere door waarschuwingen te geven: Je pijn of ongemak te laten ervaren. Het pijnsysteem kent ook andere acties om in te grijpen, bijvoorbeeld: Een lichaamsdeel verstijven met spierspanning, of juist in een reflex weg bewegen of het aandragen van bepaalde gedachten en ideeën, zoals "Pas op, dat gaat vast pijn doen!"
Dit systeem kan net als andere delen van je hersenen leren en veranderen over tijd.